Persoonsgerichte zorg voor iedereen
met aandacht voor sociale omstandigheden en etnische diversiteit in de huisartsenpraktijk
Editie oktober 2022
De huisartsenpraktijk biedt persoonsgerichte zorg voor iedereen, dat is onze belangrijkste kernwaarde.1 We stellen de hele mens centraal en focussen niet alleen op diens ziekte of beperkingen. We houden rekening met de individuele kenmerken, behoeften en context van onze patiënten en bepalen samen met hen welke zorg nodig en bij de persoon passend is.1
Inzicht in alle kenmerken, problemen, wensen en waarden van de patiënt maakt het mogelijk samen met de patiënt te beslissen waar hij het beste met zijn vragen en problemen terechtkan: in de gezondheidszorg of bij maatschappelijk werk, buurtwerk, gemeente of geestelijke verzorging, en welke zaken hij het beste zelf met steun van zijn omgeving kan oppakken. Persoonsgerichte zorg is dus altijd integrale zorg: vanuit een brede blik op wat er speelt in het leven wordt medische zorg geïntegreerd met zelfzorg, preventie en ondersteuning vanuit het sociale domein.
Dat betekent aandacht voor sociale omstandigheden, zeker wanneer die lastig zijn. Juist ongunstige sociale omstandigheden, zoals armoede of discriminatie, hebben immers effect op gezondheid: zij zijn bronnen van chronische stress en daarmee een belangrijke oorzaak van de nog altijd grote sociaaleconomische gezondheidsverschillen in Nederland.2 Mensen uit de groep met de laagste opleiding sterven vijf jaar eerder dan mensen met de hoogste opleiding, en leven 15 jaar korter in goede gezondheid.3
Het boek Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren in de huisartsenpraktijk verscheen in 2016. Sindsdien is veel van de informatie over specifieke aandoeningen opgenomen in de NHG-Standaarden, zodat we die informatie hier achterwege laten. Er is veel nieuwe kennis ontwikkeld, in wetenschappelijk onderzoek en vooral in praktijkprojecten, over de belangrijke rol die chronische stress speelt in het veroorzaken van gezondheidsproblemen. Maar ook hoe we daaraan iets kunnen doen door middel van effectieve communicatie, zorg op maat, samen beslissen, digitale zorg en samenwerking met andere organisaties in de buurt van de patiënt. Deze onderwerpen komen in uitgebreid aan bod. Het is dus niet zozeer een update van het vorige boek, maar een heel nieuw boek – voor iedereen in de huisartsenpraktijk, maar wellicht ook daarbuiten, die voor ál zijn patiënten, ongeacht vaardigheden, problematiek of afkomst, passende zorg wil bieden. Passende zorg betekent dat elke patiënt de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft (equity), in plaats van dat elke patiënt dezelfde zorg krijgt (equality). Zo kunnen we vanuit de huisartsenpraktijk bijdragen aan het verminderen van de gezondheidsverschillen.